رقص را مجسم کنید؛ هر حرکتی پاسخ دیگری است، هر گامی پیش‌بینی و همراهی. این هماهنگی بی‌کلام فریاد می‌زند «ما با همیم!» و سال‌هاست در میان گونه‌های جانوری پیوند می‌سازد.
فرانس دوال، نخستی‌شناس پیشگام، با نگاهی نو به شامپانزه‌ها و بونوبوها مسیر تازه‌ای برای کشف رفتار انسانی می‌گشاید. او پیشنهاد می‌کند به‌جای جدل‌های فلسفی بر سر «ذات بشر»، نگاه ما به نزدیک‌ترین خویشاوندان ژنتیکی‌مان—آن‌هایی که بیش از ۹۹٪ ژن مشترک دارند—چشم‌اندازی عینی‌تر بدهد.
در این کتاب، دوال به‌خوبی نشان می‌دهد چگونه همدلی در دل طبیعت شکل گرفت و با گذشت زمان، پیچیده‌تر شد. از داستان میمون‌های رِسوس که برای پایان درد هم‌نوعشان گرسنگی را بر خود هموار می‌کنند، تا جوامع سلسله‌مراتبی نخستیان که مفهوم انصاف و عدالت را در مناسبات خود به کار می‌گیرند. روایت‌هایی که در گام نخست دلنشین و هیجان‌انگیزند، اما در پایان آرامشی بی‌نظیر و امید به آینده‌ی جمعی انسان را برمی‌انگیزند.
دوال با «خودخواهی روشن‌فکرانه» پل می‌زند بین پرسش «چه نصیبی از کمک دیگران به من می‌رسد؟» و منافع همه؛ نشان می‌دهد که همکاری و همدلی تنها اخلاقی‌ترین انتخاب نیست، بلکه مطمئن‌ترین راه برای بقا و رشد جمعی ماست.
مطالعه‌ی این کتاب، سرگرم‌کننده و آموزنده است، اما پیام نهایی آن فراتر از داستان‌های جذاب: امید به انسانیت. امید به این‌که شاید هابز در «انسان گرگ انسان است» اشتباه می‌کرد و در ما ظرفیت بلوغ و هم‌زیستی خیرخواهانه‌ای نهفته است.
نظرات